Bio zit in de lift. Je merkt het misschien intuïtief aan het aanbod in de supermarkten, maar er zijn ook cijfers die de populariteit van biologisch eten ontegensprekelijk aantonen. Vorig jaar vroeg de VLAM (het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserij Marketing) aan studiebureau GfK Belgium om de biomarkt onder de loep te nemen door bij zesduizend Belgische gezinnen te gaan kijken naar het aandeel biovoeding thuis (van fruit en groenten tot rijst en wijn). Het verdict? Zowel in Vlaanderen als in heel België gaven we in 2020 maar liefst 14% meer uit aan biologisch eten dan het jaar ervoor. Het marktaandeel van bio in verse voeding klom daarmee in Vlaanderen naar 2,2% en in heel ons land naar 3,2%. Vooral biologische groenten, fruit en zuivel doen het bijzonder goed, zo bleek uit het onderzoek. En dat is uitstekend nieuws voor de planeet!
Wat is biologisch eten?
Laat ons beginnen bij het begin. Wat verstaan we eigenlijk onder ‘biologisch’? Biologisch werken betekent zo natuurlijk mogelijk werken. Voor de teelt houdt dat bijvoorbeeld de keuze in voor alleen natuurlijke mest of compost, een verbod op ggo’s of genetisch gemodificeerde organismen, aandacht voor genetische diversiteit, een vruchtbare, gezonde bodem (dankzij bijvoorbeeld teeltrotatie) en een focus op inheemse planten en dieren. Die zijn namelijk aangepast aan onze leefomgeving, waardoor ze zich niet alleen beter voelen, maar ook beter gedijen en minder vatbaar zijn voor ziektes.
Bij verwerkte bioproducten beperkt men dan weer zoveel mogelijk het gebruik van toevoegingen en kiest men, als additieven dan toch echt nodig zijn, voor de natuurlijke varianten. De Europese biowetgeving legt ook effectief beperkingen op rond het gebruik van niet-biologische additieven. Concreet zijn bewaarmiddelen en kleur- en smaakstoffen uit den boze. Maar de lijst met hulpstoffen en productietechnieken die toegestaan zijn, is evengoed beperkt. Dat is trouwens de reden waarom quorn nooit ‘bio’ is: de processen en hulpstoffen die nodig zijn om quorn te maken, komen niet op de Europese lijst voor.
Goed voor Moeder Natuur
Biologisch eten is goed voor de planeet, omdat biologische landbouw de draagkracht van de aarde niet overschrijdt (van bodem tot planten of dieren: er mag niets uitgeput raken). Zo garandeert ze een toekomstbestendige, duurzame voedselproductie. Bovendien leiden heel wat typisch biologische ingrepen in de landbouw tot meer biodiversiteit. Wanneer bioboeren bijvoorbeeld bloemen zaaien rond hun velden, lokken ze niet alleen bestuivers en plaagbestrijders naar hun gewassen, maar geven ze ook akkervogels voedsel én beschutting.
Bovendien zorgt bio voor belangrijke bestuivers die pijlsnel achteruit gaan, namelijk: de bijen. Voor de bestuiving van maar liefst drie vierde van alle voedingsgewassen in de wereld hebben we deze donzige insecten nodig, en toch zijn de bijen in ons land ernstig bedreigd. Natuurpunt bracht eind 2019 de Belgisch bijenfauna in kaart en trok aan de alarmbel omdat meer dan 50% van alle soorten in België bedreigd zijn (33%), bijna bedreigd zijn (7%), of zelfs compleet niet meer bij ons voorkomen (12%) (bron). Tot een van de belangrijkste oorzaken hoort de trend waartegen bio zich resoluut afzet, namelijk: de intensivering van de landbouw, en het bijbehorende gebruik van pesticiden en kunstmeststoffen.
Het Europese biolabel
Het Europese biolabel is een belangrijke leidraad. Dit groene blaadje (dat ook bestaat in een zwarte en een witte variant) geeft aan dat het product in kwestie 100% biologisch is. Je mag het logo alleen gebruiken wanneer je je strikt aan de Europese biowetgeving houdt. Daar wordt effectief streng op toegezien door erkende controle- en certificatieorganisaties, die minstens een keer per jaar langskomen. Op verpakkingen geeft de code onder het logo aan van waar het product afkomstig is en welke organisatie het controleerde. Wist je dat het EU-biologo ook op de producten van just. prijkt? Daar zijn we best trots op!