Samen eten, dat heb ik altijd al gezellig en belangrijk gevonden. Sinds de geboorte van onze Lou zijn de maaltijden nóg meer iets om naar uit te kijken. Want ik voel dat ons gezin dan echt samenkomt. “The best memories are made around the table”, toch? Ik leg je daarom graag uit welke voordelen je haalt uit samen eten. Vaak eten we door alle drukte en technologie apart – letterlijk en figuurlijk. En da’s zonde. Eten smaakt namelijk niet alleen beter in gezelschap; samen eten komt je fysieke en mentale gezondheid ten goede, én die van je kind.
1. Kinderen imiteren graag
Als je samen eet, kun je het goede voorbeeld geven. Kinderen imiteren graag, dus als jij de broccoliroosjes met smaak opeet, zal je kleintje sneller geneigd zijn om ook te proeven. Het is dan wel belangrijk dat je als ouder hetzelfde eet, én dat je bijvoorbeeld niet bezig bent met je smartphone. Anders komt je kind al snel in de verleiding om naar de tablet te vragen. Een van onze goeie voornemens voor 2021 was daarom: geen tablet of telefoon meer aan tafel.
Je wordt de hele dag door al blootgesteld aan enorm veel prikkels – van andere mensen tot het verkeer. Je hersenen moeten al die info verwerken en dat vraagt veel energie. Samen aan tafel eten en praten vormt dus een welverdiend rustmoment. Onderzoek wijst bovendien uit dat tv-kijken tijdens het eten ervoor zorgt dat kinderen makkelijker afgeleid zijn. Zo verliezen ze hun verzadigingsgevoel uit het oog en neemt het risico op gewichtstoename toe.
2. Nieuwe smaken ontdekken
Je kind nieuwe smaken, geuren en structuren laten ontdekken? Dat doe je het best samen aan tafel. Zo vergroot je je slaagkans. Je ziet trouwens meteen aan het gezichtje over welke groente je kindje twijfelt. Valt er iets in de smaak (yes!) of helemaal niet (volgende keer misschien)? Als je je kindje observeert, kun je gepast reageren: ook hier het goeie voorbeeld geven, twijfel erkennen en positieve feedback geven. Want nieuwe dingen leren eten is net als leren fietsen of leren lopen. Een proces dus, waarbij nabijheid een van de sleutels tot succes is. Het feit dat jij er bent, geeft je kind vertrouwen.
3. Samen eten is samen praten
De dag evalueren. Tijd maken om bij te praten. Bewust aandacht geven aan elkaar en je eigen bezigheden even loslaten. Ook dat is wat je doet wanneer je samen aan tafel zit. Het is een mooie gewoonte die zelfs al telt voor kinderen die nog niet kunnen spreken.
Volgens dr. Anne Fischel, klinisch psychologe aan de Harvard Medical School en auteur van het boek Home for dinner, is het avondeten misschien wel hét moment van de dag dat je als gezin verbindt en waarin je elkaar beter leert kennen. Het is een moment van ontspanning, van lachen en verhalen. Belangrijk, toch? Want tijdens de week zie je elkaar al zo weinig als de kindjes naar school zijn en jij gaat werken.
Samen aan tafel gaan geeft je dus niet alleen letterlijk energie. Ook figuurlijk laad je de batterijen op. Als je samen eet, dan ben je er voor elkaar. Regelmatig samen aan tafel schuiven zorgt voor een sterker familie- en geluksgevoel. Door samen te eten en eten te delen, worden kinderen ook socialer, hulpvaardiger en minder egoïstisch. En daar heeft de hele gemeenschap baat bij.
4. Gezonder eten
Wist je dat samen eten ook gezonder eten betekent? “Samen eten bevordert de fysieke gezondheid en kan zelfs een belangrijke component zijn om obesitas te bestrijden”, zo schrijft de Hoge Gezondheidsraad in de Voedselaanbevelingen van 2019. Volwassen, jongeren en vooral kinderen eten namelijk meer fruit en groenten als ze samen eten met hun ouders of familie.
Natuurlijk is samen eten niet altijd een garantie op gezondere voeding. Denk maar aan de vele feestmaaltijden met vaak ongezonde dingen op het menu. En in gezelschap heb je misschien de neiging om meer te eten. Maar laat dat je vooral niet tegenhouden om met vrienden op restaurant te gaan, of nog een dessertje voor je gasten te serveren. Want misschien nog belangrijker dan gezond eten, zijn de voordelen voor onze geest. Je concentreert je beter op het feit dat je voldoende van “het goede” eet, dan op dat beetje dat je van “het ongezonde” eet.
5. Bewust en intuïtief eten
Als je samen aan tafel zit, eet je vaak langzamer. Je hebt meer aandacht voor wat je eet dan wanneer je aandacht bijvoorbeeld naar de tv gaat. Je luistert bewuster naar de signalen die je buik geeft, zodat je sneller voelt wanneer je genoeg gegeten hebt. Je kauwt ook langzamer, en da’s dan weer beter voor je spijsvertering.
Kortom, je luistert meer naar de signalen van je lichaam. Zo intuïtief eten is eigenlijk een aangeboren vaardigheid die je beter stimuleert dan afleert. Ook bij borstvoeding ben je als moeder automatisch dicht bij je kindje en bepaalt je kindje zelf hoeveel en wanneer hij eet. Het is alsof Moeder Natuur zegt: “Samen eten is belangrijk.” En dat blijft zo.
6. Rust aan tafel
Rust aan tafel maakt samen eten gezelliger en zorgt ervoor dat je kind meer geneigd is om iets nieuws te proeven. Benieuwd hoe je dat klaarspeelt? Dan raad ik je de cursus van kinderdiëtiste Rolinde Demeyer aan: Rust aan tafel.
Vaak heb je een ideaalbeeld van samen eten: er staat elke dag vers én gezond eten op tafel, de tafel blijft netjes (net als de vloer, de handen en de kleren), jullie praten samen (liefst iedereen één voor één) en je kinderen proeven (en lusten) alles. Een droom! Maar dat is niet realistisch. Laat die perfectie los en wees gerust mild voor je gezin én voor jezelf. Met jonge kinderen is het nu eenmaal altijd een beetje chaos in huis. Dat is helemaal oké.
Maak het jezelf ook niet moeilijk door voor iedereen een apart potje te koken of elke dag alles zelf in elkaar te boksen. Wil je wat minder tijd in de keuken doorbrengen? Probeer dan zeker onze verse, biologische producten. Zet je rustig mee aan tafel en geniet van het moment! Ook ik vind het soms echt moeilijk om een evenwicht te vinden tussen achter de potten staan en samen genieten aan tafel. Ik probeer daarom af te wisselen: vaak kook ik vers, maar soms maak ik het mezelf ook makkelijk. Er bestaan vandaag gelukkig heel wat verse en zelfs kant-en-klare maaltijden die je gewoon moet opwarmen en die toch gezond zijn, zeker in de biowinkel.
Ook samen koken doet proeven
Tot slot kan samen koken wonderen verrichten. Je kunt je kinderen al op jonge leeftijd betrekken. Jij ziet als ouder het best wanneer je uk daar klaar voor is. Laat hem mee kiezen of je nu spaghetti of puree gaat maken. Kinderen krijgen een goed gevoel als ze mogen ‘meedoen’. Bovendien laat je je kind voelen dat zijn stem ertoe doet.
Door je kindje de groenten te laten wassen of de champignons te laten snijden, oefent het bovendien zijn fijne motoriek. En natuurlijk is je kindje dan héél benieuwd naar hoe dat allemaal gaat smaken. Maaltijden die je zelf klaarmaakt bevatten ook vaker gezonde, onbewerkte voedingsmiddelen. En je brengt samen tijd door. Samen zet je eten op tafel. Dat is van onschatbare waarde.